U Institutu „Goša“ predstavljena digitalizacija procesa ispitivanja: ZNAČAJNO SMANJENA MERNA NESIGURNOST
Institut „Goša“ poklanja veliku pažnju osavremenjavanju ispitno-merne opreme u cilju unapređenja procesa rada u akreditovanim laboratorijama.
U tom cilju je izvršena automatizacija merenja relevantnih veličina u Laboratoriji za mehanička i metalografska ispitivanja upotrebom kidalice i Šarpijevog klatna.
Mehanička ispitivanja pokrivaju ispitivanja sledećih karakteristika materijala: zatezanje, savijanje, žilavost, tvrdoća.
Navedena ispitivanja u mehaničkim laboratorijima najčešće vrše u statičkim i dinamičkim uslovima. Kod statičkih kratkotrajnih ispitivanja, ispitano telo, tzv. epruveta, izlaže se u mašini, kidalici, postepenom porastu jednoosnog opterećenja sve do njenog loma, odnosno kidanja, pri tome mašina mora osigurati jednako prenošenje sile na epruvetu u uzdužnom pravcu uz istovremenu registraciju opterećenja kao i crtanje odgovarajućeg dijagrama .
Dinamička ispitivanja žilavosti vrše se po Šarpijevoj metodi upotrebom Šarpijevog klatna.
Institut „Goša“ je u dosadašnjem radu koristio stare uređaje kidalicu i Šarpijevo klatno sa limitiranim mogućnostima neposrednog očitavanja mernih parametara, a do potrebnih rezultata se dolazilo naknadnim preračunavanjem.
Zbog toga je izvršena automatizacija navedenih mernih uređaja savremenim merno-akvizicionim koji omogućuje sledeće funkcije: akviziciju upotrebom odgovarajućih senzora, analizu i prezentaciju izmerenih podataka.
Oblast koja se odnosi na akviziciju podataka se realizuje u vidu kartice za povezivanje na zajedničku magistralu računara ili kao posebni uređaj. U ovom delu se ostvaruje povezivanje, obrada signala, trigerovanje i analogno-digitalna konverzija. U delu za analizu se izvode izračunavanja, kao što su filtriranje, spektralna analiza, statistika, formatiranje podataka. Treći deo pokriva prezentaciju, obezbeđuje prikaz, memorisanje i štampanje rezultata.
Na ovaj način je dobijena digitalna metoda merenja relevantnih parametara tokom mehaničkih ispitivanja materijala koja sa kompjuterskom podrškom direktno omogućuje dobijanje konačnih rezultata uz niz pogodnosti i prednosti u odnosu na klasični način rada.
Digitalizacija opreme u Laboratoriji za mehanička i metalografska ispitivanja Instituta „Goša“ je omogućena realizacijom projekta W-tech, finansiranog od strane EU kroz program RSEDP2.
Zorica Matić
